Drogi publiczne

Drogą nazywamy część pasa drogowego drogi publicznej przeznaczoną do ruchu lub postoju pojazdów oraz do ruchu pieszych, łącznie z poboczem oraz torowiskiem pojazdów szynowych znajdujących się w obrębie pasa drogowego. Drogą jest również droga publiczna przeznaczona wyłącznie do ruchu pieszych (chodnik lub ścieżka dla pieszych).

Drogi dzielą się na:

► publiczne, tj. takie, z których mogą korzystać zgodnie z ich przeznaczeniem wszyscy na równych prawach określonych właściwymi przepisami o bezpieczeństwie i porządku ruchu na drogach publicznych,

► prywatne, tj. takie, z których mogą korzystać jedynie określone osoby-właściciel lub osoby przez niego upoważnione; drogami prywatnymi (niepublicznymi) są również drogi znajdujące się w zamkniętych rejonach wojskowych, na terenach fabryk lub gospodarstw rolnych.

Drogi publiczne dzielą się na:

1) drogi państwowe mające ogólnopaństwowe lub regionalne znaczenie ekonomiczno-komunikacyjne,

2) drogi lokalne mające miejscowe znaczenie ekonomiczno-komunikacyjne,

3) drogi zakładowe stanowiące dojazdy od dróg państwowych lub lokalnych do określonych przedsiębiorstw, zakładów i instytucji.

Drogi publiczne są przeznaczone w zasadzie do ruchu pojazdów i do ruchu pieszego; mogą być również używane do prowadzenia i pędzenia zwierząt oraz do jazdy wierzchem, gdy brak jest specjalnej drogi przeznaczonej do tego celu.

Każda droga publiczna składa się z dwóch zasadniczych części, tj. z jezdni, która jest przeznaczona do ruchu pojazdów, oraz poboczy, znajdujących się po obu stronach jezdni i przeznaczonych dla ruchu pieszego. Jezdnia wraz z poboczami stanowi tzw. koronę drogi.

Drogi położone w miastach i osiedlach nazywamy ulicami. Pobocza przystosowane specjalnie do ruchu pieszego, oddzielone od jezdni krawężnikami, noszą nazwę chodników.

Na niektórych jezdniach są zbudowane lub wymalowane wysepki, które ze względu na ich przeznaczenie dzielimy na:

► wysepki bezpieczeństwa, ułatwiające pieszym przejście przez jezdnię,

► wysepki tramwajowe, służące pieszym oczekującym na tramwaje,

► wysepki regulacyjne, przeznaczone do nadawania właściwego kierunku ruchowi pojazdów, zgodnie z planem regulacji ruchu na danym skrzyżowaniu lub placu.

Przez środek jezdni przebiega oś drogi, dzieląca jezdnię na dwie części. Oś drogi może być na jezdni zaznaczona przez wymalowane linie ciągłe lub przerywane albo np. kostką innego koloru.

Jezdnia w zależności od szerokości może mieć jeden, dwa lub więcej pasów ruchu. Pasem ruchu nazywamy każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów wielośladowych.

W praktyce przyjmuje się, że jeden pas ruchu powinien mieć szerokość ok. 3 m. Pasy ruchu mogą być oznaczone lub nie oznaczone znakami drogowymi pionowymi lub poziomymi.

Każda droga ma nawierzchnię, która może być gruntowa lub twarda. Drogą twardą jest droga mająca jezdnię o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kamienno-betonowej lub brukowej albo tłuczniowej o długości przekraczającej 20 m. Wszystkie inne drogi są drogami gruntowymi. Na jezdni lub na oddzielnym torowisku obok jezdni mogą być ułożone tory tramwajowe. Droga może mieć również na koronie lub poza nią specjalną ścieżkę przeznaczoną dla rowerzystów, oznaczoną znakiem nakazu „droga dla rowerów”. Ponadto na jezdniach nogą być wyznaczone miejsca przejść dla pieszych oraz miejsca przejazdów dla rowerzystów oznaczone właściwymi znakami drogowymi pionowymi lub poziomymi.

Skrzyżowaniem jest miejsce przecięcia się, połączenia lub rozwidlenia w jednym poziomie dróg mających jezdnie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia czy rozwidlenia. Skrzyżowaniami są również place powstałe w wyniku przecięcia lub połączenia czy rozwidlenia dróg.

Granice skrzyżowania wyznaczają:

► poza obszarami zabudowanymi: krawędzie drogi,

► na obszarach zabudowanych, linie przejść przez jezdnię, dalsze od skrzyżowania.

Nie uważa się za skrzyżowanie przecięcia drogi twardej z drogą gruntową lub drogą stanowiącą podjazd do obiektu znajdującego się przy drodze.

Drogi specjalne, projektowane i budowane wyłącznie dla szybkiego ruchu samochodowego, nazywamy autostradami. Drogi te oznakowane są znakiem „autostrada”, wskazującym miejsce wjazdu na autostradę, oraz „koniec autostrady”, oznaczającym miejsce, w którym autostrada się kończy. Autostrady są przeznaczone dla ruchu pojazdów samochodowych, mogących na równym poziomym odcinku osiągnąć prędkość co najmniej 40 km/h. Autostrady mają dwie jezdnie o szerokości co najmniej po 6,5 m, każda dla innego kierunku ruchu, oddzielone od siebie pasem rozdzielającym. Po obu zewnętrznych stronach jezdni autostrady znajdują się twarde pobocza. Jeśli są oddzielone białą linią przerywaną, to przeznaczone są do awaryjnego zatrzymania lub postoju i naprawy pojazdów.

Skrzyżowania autostrady z innymi drogami kołowymi, kolejowymi itp. występują wyłącznie na różnych poziomach.

Wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych mogą być przeznaczone również inne drogi nie będące autostradami. Na drogach tych, których początek jest oznaczony znakiem „droga dla pojazdów samo-chodowych”, a koniec znakiem „koniec drogi dla pojazdów samochodowych” mogą poruszać się tylko pojazdy samochodowe. Skrzyżowania tych dróg z innymi drogami, w przeciwieństwie do autostrad, mogą występować w jednym poziomie.