Wyprzedzanie

Wyprzedzaniem nazywamy przejeżdżanie (przechodzenie) obok innego uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku. Oznacza to, że pojazd jadący szybciej wyprzedza pojazd jadący wolniej. Wyprzedzanie odbywa się z lewej strony pojazdu wyprzedzanego, przy czym na drogach wąskich, w zasadzie na lewej połowie jezdni. Biorąc pod uwagę ponadto fakt, że wyprzedzanie wymaga znacznego zwiększenia prędkości należy manewr ten uznać za jeden z niebezpieczniejszych.

■ Przy wyprzedzaniu należy zachować szczególną ostrożność oraz bezpieczny odstęp. Przy wyprzedzaniu pojazdów jednośladowych (motocykle, rowery) oraz kolumn pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.

■ Manewr wyprzedzania można podzielić na trzy etapy.

Pierwszy etap to zbliżanie się do pojazdu wyprzedzanego: w tym czasie kierujący pojazdem wyprzedzającym powinien upewnić się, czy droga przed pojazdem wyprzedzanym jest widoczna na odcinku potrzebnym do wyprzedzenia, szerokość drogi pozwala na bezpieczne wyprzedzenie (zachowanie bezpiecznego odstępu między pojazdami).

Z przeciwnej strony nie nadjeżdża inny pojazd, pojazd wyprzedzany nie jest zmuszony wyprzedzać lub omijać innego pojazdu lub przeszkód znajdujących się na drodze, z tyłu nie nadjeżdża inny pojazd, który wcześniej rozpoczął wyprzedzanie.

■ W tym czasie kierujący pojazdem wyprzedzanym powinien zbliżyć się jak najbardziej do prawej krawędzi jezdni, a więc ustąpić miejsca pojazdowi wyprzedzającemu, co oznacza równocześnie, że kierujący pojazdem wyprzedzanym zrozumiał zamiar wyprzedzającego i droga przed nim jest dostatecznie wolna. Warunek ten nie jest konieczny, gdy:

pojazd wyprzedzany jedzie już przy prawej krawędzi jezdni, szerokość jezdni umożliwia wyprzedzanie bez potrzeby przejeżdżania na lewą połowę jezdni, pojazdy poruszają się po wyznaczonych na jezdni pasach ruchu.

■ Dopiero po upewnieniu się, że wyprzedzanie nie zagrozi bezpieczeństwu ruchu, należy zasygnalizować zmianę kierunku ruchu w lewo (kierunkowskazem lub ręką) i przejechać na pas ruchu położony z lewej strony pojazdu wyprzedzanego.

■ II etap to właściwe wyprzedzanie, które rozpoczyna się z chwilą zajęcia miejsca na pasie ruchu położonym z lewej strony pojazdu wyprzedzanego. Wtedy też powinno nastąpić zaprzestanie sygnalizowania zmiany kierunku ruchu (wyłączenie lewego kierunkowskazu lub opuszczenie ręki). W tym czasie należy pamiętać o zachowaniu bezpiecznego odstępu między pojazdami oraz dążyć do maksymalnego zwiększenia prędkości tak, aby przejeżdżanie obok wyprzedzanego odbyło się możliwie w najkrótszym czasie, a ty/n samym na możliwie najkrótszym odcinku drogi.

■ Jeżeli wyprzedzany pojazd jest pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika, to kierujący tym pojazdem ma obowiązek usunąć się jak najbardziej na prawo, a w razie potrzeby powinien nawet zatrzymać się w celu ułatwienia wyprzedzania.

■ III etap to zjeżdżanie na prawą stronę jezdni. Rozpoczynamy je po upewnieniu się, że znajdujemy się w takiej odległości przed pojazdem wyprzedzanym, który pozwala na bezpieczny powrót na pas ruchu położony przy prawej krawędzi jezdni. Zamiar ten powinien być wcześniej zasygnalizowany (kierunkowskazem lub ręką). Zjeżdżamy na prawą stroną tak, aby nie zajechać drogi pojazdowi wyprzedzanemu, tzn. nie zmusić go do zmniejszenia prędkości. Zjechanie po wyprzedzeniu na dotychczas zajmowany pas ruchu jest obowiązkiem kierowcy. W przypadku podjęcia zamiaru dalszego wyprzedzania można pozostać na poprzednim pasie ruchu pod warunkiem jednak, że nie spowoduje to utrudnienia jazdy innym kierującym.

■ Manewr wyprzedzania jest zakończony dopiero wtedy, gdy pojazd wyprzedzający znajduje się w takiej odległości przed pojazdem wyprzedzonym, że może on bezpiecznie kontynuować jazdę.

■ Dla pełnego uświadomienia sobie, jak zmienia się długość drogi wyprzedzania w zależności od prędkości pojazdów biorących udział w tym manewrze, zapoznajmy się z tablicą 1 podającą teoretyczną długość drogi wyprzedzania.

■ Podane zasady wyprzedzania obowiązują kierujących pojazdami zarówno na obszarach nie zabudowanych, jak i zabudowanych tak w dzień, jak i w nocy. IV nocy w czasie zbliżania się do pojazdu wyprzedzanego należy zmienić światła drogowe na światła mijania, aby nie oślepić poprzez lusterko wsteczne kierującego pojazdem jadącym przed nami. Na światłach mijania jedziemy aż do zrównania się obu pojazdów. W tym momencie kierujący pojazdem wyprzedzającym ma obowiązek dokonania zmiany świateł mijania na światła drogowe, a kierujący pojazdem wyprzedzanym obowiązek zmiany świateł drogowych na światła mijania. Ponowna zmiana świateł w pojeździe wyprzedzonym może nastąpić dopiero wtedy, gdy pojazd, który wyprzedził, oddali się na odległość ponad 100 m. Nie grozi wówczas już niebezpieczeństwo oślepienia poprzez lusterko wsteczne.

■ Wyprzedzanie pojazdów szynowych jest uzależnione od usytuowania torów. Obowiązują następujące zasady.

3.2. jeżeli szyny ułożone są na środku lub po lewej stronie jezdni, należy pojazdy szynowe wyprzedzać po prawej stronie; gdy prawa strona jezdni jest w tym czasie zajęta przez inne pojazdy, należy poruszać się za nimi, albo gdy to jest niemożliwe, zatrzymać się; wyprzedzanie pojazdu szynowego w tych warunkach po lewej stronie jest niedozwolone;

► jeżeli szyny znajdują się bezpośrednio przy prawej krawędzi jezdni, należy pojazd szynowy wyprzedzać po lewej jego stronie, z tym jednak zastrzeżeniem, że zjeżdżanie na lewą połowę jezdni może nastąpić przy ścisłym przestrzeganiu ogólnych zasad obowiązujących przy wyprzedzaniu, tj. po upewnieniu się, że nikt nie nadjeżdża z przeciwnej strony i że wyprzedzanie nie zagrozi bezpieczeństwu ruchu;

► jeżeli na jezdni o ruchu jednokierunkowym szyny są ułożone na środku jezdni, to pojazd szynowy można wyprzedzać zarówno po lewej, jak i po prawej stronie.

■ Wyprzedzanie wszelkich pojazdów jest dozwolone tylko w takich miejscach i okolicznościach, w których nie będzie zagrażało bezpieczeństwu ruchu.