Podstawowe manewry w czasie jazdy

Pomimo że w czasie jazdy przeważnie jedziemy na wprost, to jednak, szczególnie w mieście, wykonujemy również szereg manewrów (skręcanie w lewo lub prawo, wymijanie, omijanie, wyprzedzanie, zawracanie), które wymagają przemieszczenia pojazdu z jednego pasa ruchu na drugi. Każdy z tych manewrów wymaga określonego sposobu postępowania. Sposób postępowania, wynikający z przepisów ruchu drogowego, omówiony został w rozdziale II. Tutaj omówimy sposób postępowania związany z techniką jazdy.

■ Skręcanie w lewo lub w prawo w poprzeczną drogę lub ulicę nie jest manewrem trudnym, pod warunkiem doboru właściwej prędkości. Dlatego dojeżdżając do^ skrzyżowania, na którym mamy zamiar skręcać, należy dokonać redukcji biegów.

■ Zmiany biegu przed wjazdem na skrzyżowanie dokonujemy z dwóch zasadniczych powodów:

► unikamy wykonania tej czynności na skrzyżowaniu, dzięki czemu mamy możliwość skupienia całej uwagi na ruchu odbywającym się na skrzyżowaniu;

► jazda na niższym biegu pozwala na przyśpieszenie jazdy w razie potrzeby, co byłoby utrudnione w przypadku jazdy z niewielka prędkością na biegu wyższym, oraz umożliwia szybsze, łagodne zatrzymanie pojazdu przed wjazdem na skrzyżowanie, jeżeli będzie to konieczne z powodu ruchu innych pojazdów (konieczność ustąpienia pierwszeństwa przejazdu) lub zmiany świateł sygnalizacyjnych.

■ Najwłaściwszy do wykonywania skrętów na skrzyżowaniach jest drugi bieg. Podczas skręcania należy unikać gwałtownych ruchów kierownicą. Tor ruchu pojazdu powinien przebiegać możliwie łagodnym łukiem.

■ Wymijanie nie jest manewrem trudnym, lecz wymaga zachowania pełnego bezpieczeństwa. W związku z tym jest konieczne zachowanie właściwego odstępu pomiędzy wymijającymi się pojazdami. Odstęp ten powinien być tym większy, im większa jest prędkość wymijających się pojazdów i im większe są ich płaszczyzny boczne. Jeżeli więc na wąskiej drodze widzimy nadjeżdżający z przeciwnej strony pojazd o dużych wymiarach, to musimy zmniejszyć prędkość i zorientować się, jakiego rodzaju jest pobocze. Może bowiem powstać konieczność zjechania na pobocze, aby wyminięcie się obu pojazdów było bezpieczne.

■ Wyprzedzanie należy do najbardziej niebezpiecznych manewrów ze względu na

■ konieczność zwiększenia prędkości w stosunku do prędkości, z jaką porusza się pojazd wyprzedzany;

■ fakt przebywania na jezdni, przeznaczonej do jazdy w przeciwnym kierunku (istnieje możliwość spotkania pojazdów jadących z przeciwnej strony);

■ długość odcinka drogi, na którym odbywa się wyprzedzanie, zależy od różnicy prędkości między obu pojazdami: im większa różnica prędkości, tym krótszy odcinek drogi potrzebny do wyprzedzania.

■ Wyprzedzanie (zjeżdżanie na lewą stronę) rozpoczynamy w pewnej odległości od pojazdu wyprzedzanego (tym większej, im większe gabaryty ma jadący przed nami pojazd), aby mieć zapewnioną lepszą widoczność drogi przed wyprzedzanym pojazdem.

■ Duże znaczenie, przy wyprzedzaniu ma dobór odpowiedniej przekładni (biegu). Często zachodzi konieczność przejścia na niższy bieg, np. z czwartego na trzeci, po to, aby uzyskać możliwość lepszego przyśpieszenia ruchu samochodu oraz większą swobodę manewrowania.

■ Przy wyprzedzaniu należy również pamiętać o zachowaniu bezpiecznego odstępu od pojazdu wyprzedzanego i unikać zjeżdżania lewymi kołami na pobocze. Różnica w twardości nawierzchni lub wysokości pobocza w stosunku do jezdni może bowiem grozić wypadkiem.

■ Wyprzedzanie kończymy zjechaniem do prawej krawędzi jezdni dopiero po upewnieniu się w lusterku wstecznym, że nie spowoduje to zajechania drogi pojazdowi wyprzedzanemu.

■ Cofanie jest manewrem sprawiającym często dużo trudności, szczególnie początkującym kierowcom. Ze względu na konieczność patrzenia do tyłu, należy zająć za kierownicą właściwą pozycję, która umożliwi kierowanie samochodem i dobrą obserwację drogi. W tym celu należy lewą rękę pozostawić na kierownicy, a prawą po dokonaniu półobrotu tułowia przenieść na tylne oparcie.

■ Jadąc do tyłu w miejscach wąskich, w których dodatkowo trzeba skręcać pojazdem, np. przy wyjeżdżaniu z parkingu, należy zwracać uwagę również na zachowanie się przodu samochodu pamiętając, że przednie koła biegną po szerszym łuku, aniżeli koła tylne.

■ Cofając w utrudnionych warunkach, spowodowanych np. ograniczoną widocznością lub małymi możliwościami manewrowania, powinniśmy zapewnić sobie pomoc drugiej osoby, która stojąc na zewnątrz samochodu będzie informowała o sytuacji na drodze.

■ Dojeżdżając tyłem do krawężnika należy zwrócić uwagę na jego wysokość, gdyż łatwo można doprowadzić do uszkodzenia lub zerwania układu wydechowego.

■ Zawracanie, jeśli jest wykonywane na skrzyżowaniu dróg (ulic) lub na szerokich ulicach, przypomina podwójny skręt w lewo i wymaga takiego samego postępowania, jak przy skręcaniu. Trudniejszy natomiast staje się do wykonania na ulicach wąskich.

■ Stale wzrastająca liczba pojazdów samochodowych, poruszających się po drogach powoduje, że coraz częściej zmuszeni jesteśmy do jazdy za innym pojazdem. Bezpieczeństwo ruchu wymaga w tej sytuacji utrzymywania odpowiedniej odległości między samochodami, aby możliwe było zatrzymanie samochodu nawet wówczas, gdy jadący przed nami zostanie zmuszony do nagłego hamowania.

■ Odległość, dająca gwarancję bezpieczeństwa, jest uzależniona od warunków ruchu i prędkości, z jaką poruszają się pojazdy. Im mniejsza prędkość, tym mniejsza może być odległość, ale należy pamiętać, że nasza reakcja jest zawsze opóźniona mniej więcej o 1 sekundę, gdyż tyle czasu upływa od chwili rozpoczęcia hamowania przez pojazd poprzedzający do chwili rozpoczęcia hamowania przez nas. Następuje ono bowiem dopiero po ujrzeniu świateł hamowania zapalonych hamulcem zasadniczym „stop”. Z tego też powodu, np. przy prędkości 30 km/h odległość pomiędzy pojazdami powinna wynosić około 10 m, a przy prędkości 50 km/h około 15 m, a więc zawsze trochę więcej aniżeli wynika to z prędkości jazdy obliczonej w metrach na sekundę. Jeżeli warunki ruchu na to pozwalają, to ze względu na bezpieczeństwo, odległości między pojazdami powinny być jeszcze większe.

■ Znacznie większej uwagi wymaga jazda w ruchu o dużym natężeniu, a więc w dużych miastach. Tutaj podstawowym warunkiem sprawnej i bezpiecznej jazdy jest ścisłe przestrzeganie zasady ruchu prawostronnego, a więc jazda możliwie najbliżej prawej krawędzi jezdni. Dopiero wówczas można zająć następny, dalszy od krawężnika, pas ruchu, gdy pas ruchu położony przy prawej krawędzi jezdni jest w całości lub częściowo zajęty, np. przez stojące (parkujące) pojazdy.

■ Jeżeli pasy ruchu nie są wyznaczone za pomocą znaków na jezdni, to trzeba sobie wyobrazić granicę poszczególnych pasów i ściśle trzymać się wybranego toru jazdy. Wszelkie zmiany pasa związane z wyprzedzaniem, omijaniem oraz zmianą kierunku jazdy muszą być przeprowadzane z zachowaniem obowiązujących w tym zakresie przepisów ruchu drogowego.

■ Pamiętać należy, że samo włączenie kierunkowskazów nie upoważnia do przejechania na sąsiedni pas ruchu. Zawsze należy się upewnić, czy nie spowoduje to zajechania drogi innym pojazdom, poruszającym się po tym pasie.

■ Przy dojeżdżaniu do skrzyżowania należy znacznie wcześniej prze-jechać na pas ruchu odpowiadający kierunkowi zamierzonej jazdy, a ponadto zmniejszyć prędkość, aby można było łagodnie zahamować w przypadku zmiany świateł.

■ W czasie oczekiwania na skrzyżowaniu na otwarcie ruchu (zielone światło), dźwignia zmiany biegów powinna znajdować się w położeniu luzu, a pierwszy bieg powinniśmy włączyć dopiero po zapaleniu się światła żółtego. Ruszać z miejsca należy równocześnie z poprzedzającym nas pojazdem.